Centrum Biblioteczno – Kulturalne Powiatu Kętrzyńskiego zaprasza miłośników historii na kolejne, comiesięczne spotkanie

Napisano przez

Centrum Biblioteczno – Kulturalne Powiatu Kętrzyńskiego zaprasza miłośników historii naszej małej ojczyzny na kolejne, comiesięczne spotkanie w sobotę 20 listopada o godz. 10.00 do swojej siedziby przy ul. Pocztowej 11. Tematem spotkania będzie historia ludności żydowskiej na terenie powiatu kętrzyńskiego. Przebywali oni tutaj krótko, bo w latach 1813 – 1939 ale pozostawili po sobie sporo śladów. O śladach, szczególnie tych zachowanych w krajobrazie architektonicznym, będzie opowiadał Tadeusz Korowaj, dyrektor Centrum. Poza tym przedstawi najnowsze dokumenty dotyczące historii mieszkańców pochodzenia żydowskiego. A dla wszystkich zainteresowanych tą tematyką prelegent przygotował niespodziankę.

Tadeusz Korowaj – dyr. CBK

 Nowa synagoga, źródło – Juden in Ostpreussen

Nowa synagoga została wybudowana w 1916r. na działce wykupionej od Heinricha Modrickera w 1914r. przez członków zarządu gminy żydowskiej, byli to Josef Katzki, Max Jaruslawski i Leo Michalowski. Stylizowana na gotyk budowla była wzorowana na starej królewieckiej synagodze. Spalona została podczas tzw. „kryształowej nocy” w listopadzie 1938r., kiedy to niemieccy naziści rozpoczęli w skali całego kraju prześladowania ludności pochodzenia żydowskiego.

Plan miasta z 1929r. z zaznaczona lokalizacją cmentarza oraz starej i nowej synagogi

Na planie zaznaczono trzy najważniejsze miejsca związane ze społecznością żydowską. Cmentarz założony w I połowie XIX w. przy południowym stoku cmentarza chrześcijańskiego, zniszczony na przełomie 1938/1939r., na jego miejscu utworzono zakład upiększania miasta. Po wojnie, w 1969r. powstała tam zajezdnia komunikacji miejskiej. Stara synagoga usytuowana jest przy ul. Zjazdowej, obecnie jest tam zbór zielonoświątkowców. Nowa synagoga stała w miejscu, gdzie obecnie znajduje się budynek mieszkalno – usługowy przy ul. Daszyńskiego 8.

Paul Hecht – ostatni rabin Rastenburga, fot. z 29.05.1948r., źródło Leo Baeck Institute, New York (USA)

Paul Hecht urodził się w 1897r. w Poznaniu, gdzie potem był rabinem i kantorem. W latach 1926 – 1938 był kantorem i ostatnim rabinem Rastenburga / Kętrzyna. Mieszkał  z żoną i dwiema córkami (Ruth i Eva) w kamienicy przy Wilhelmstrasse 14 (obecnie ul. Powstańców Warszawy 4), która była własnością żydowskiej rodziny Epstein. W latach 1939 – 1942 pełnił posługę w synagodze w Berlinie przy Kaiserstrasse (ul. Cesarska), skąd został deportowany do obozu koncentracyjnego w Terezinie. Po wojnie przebywał w Berlinie. Pod koniec lat 40. na zaproszenie rodziny Katzki (do 1939r. prowadzili sklep odzieżowy w Rastenburgu) wyjechał do USA i mieszkał do śmierci na Florydzie.

 

4. Nowy Rynek – przed i po 1938r., fot. udostępniła Edith Kaes

Składana fotografia przedstawia fragment Nowego Rynku (obecnie teren wjazdu na parking przy ul. Traugutta). Mieściły się tam sklepy różnych branż, których właścicielami byli także kupcy pochodzenia żydowskiego. Górna część pochodzi sprzed 1933r., dolna z 1938r. z widocznym wozem, na którym widnieją napisy szkalujące kupców żydowskich.